Przejdź do treści
Pomimo tego, co mogą sugerować różne opinie krążące w sieci, strefy ekologiczne w Niemczech nadal funkcjonują i mają się dobrze. Co więcej, próba wjazdu do nich bez posiadania wymaganej nalepki może skutkować nałożeniem mandatu, którego wysokość jest obecnie wyższa niż w przeszłości – i dotyczy to również kierowców ekologicznych pojazdów. W tym artykule wyjaśnimy, na czym polegają niemieckie „Umweltzonen” i podpowiemy, jak można uniknąć nieprzyjemności w postaci mandatu.
W aż 48 miastach Niemiec funkcjonują tak zwane strefy ekologiczne, znane jako „Umweltzone”. Są one niemieckim odpowiednikiem stref czystego transportu, które w Polsce póki co istnieją głównie w sferze planów. Oznacza to, że w większości dużych miast Niemiec wprowadzono ograniczenia dotyczące wjazdu do centralnych obszarów dla pojazdów, które nie spełniają określonych norm emisyjnych.
Gdy Twoje auto Cię zawiedzie,
Ogólnopolska Pomoc Drogowa e-OPAK
My nie zawodzimy. Jesteśmy zawsze tam gdzie tego potrzebujesz.Czy Niemcy rezygnują ze Stref Czystego Transportu?
Podczas debat w Polsce na temat wprowadzenia Stref Czystego Transportu (SCT), na które zobowiązał się Polski rząd w swoich propozycjach do instytucji UE, często pojawiał się argument, że „my wprowadzamy strefy, a Niemcy od nich odchodzą”. Faktycznie, część niemieckich miast zdecydowała się na likwidację lub planuje likwidację swoich stref ekologicznych, ale nie z powodu ich nieskuteczności. Powód leży raczej w tym, że poziom zanieczyszczenia powietrza w tych obszarach obniżył się na tyle, iż umożliwienie wjazdu aut o nieco wyższych emisjach nie wpłynie negatywnie na jakość powietrza. Co więcej, liczba takich pojazdów na drogach i tak maleje. Mimo to, większość stref wciąż funkcjonuje – z danych niemieckiego Federalnego Urzędu ds. Środowiska wynika, że aktywnych jest 48 stref, a 10 zostało zawieszonych.
Strefy ekologiczne, znane w Niemczech jako „Umweltzone”, zaczęto wprowadzać od roku 2007. Były one odpowiedzią na problem długotrwałego przekraczania dopuszczalnych norm zanieczyszczenia powietrza w wielu miastach. Aby móc wjechać do takiej strefy, pojazd musi być wyposażony w specjalną nalepkę umieszczoną na przedniej szybie, zwaną również plakietką ekologiczną (niem. Umweltplakette). Ta nalepka potwierdza, że pojazd spełnia określone normy emisyjne. Zasada ta dotyczy nie tylko pojazdów zarejestrowanych w Niemczech, ale również tych przyjeżdżających z zagranicy. Dlatego, jeśli planujesz podróż do Niemiec i chcesz zwiedzać centra miast, nie tylko przemieszczać się autostradami, w większości przypadków będziesz potrzebować takiej nalepki. Ważne, aby pamiętać, że wymóg ten dotyczy również samochodów elektrycznych, nawet jeśli posiadają zielone tablice rejestracyjne.
Jakie są rodzaje i kolory plakietek ekologicznych w Niemczech?
Kolory plakietek ekologicznych, które spotkasz w Niemczech, są bezpośrednio związane z klasą emisyjności pojazdu, określającą poziom emitowanych przez nie spalin. Mimo że przepisy dotyczące klasyfikacji emisyjnej nie uległy zmianie od wielu lat, wciąż wyróżniamy cztery główne kategorie.
Jeśli posiadasz starą, niemiecką nalepkę z numerem rejestracyjnym poprzedniego właściciela, pamiętaj, że nie jest ona już ważna i powinna zostać usunięta z pojazdu.
- Pierwsza klasa emisyjności: Dotyczy pojazdów z silnikami Diesla spełniających normę Euro 1 lub niższą oraz pojazdów benzynowych bez katalizatorów lub z katalizatorami bez regulacji Lambda. Takie pojazdy, z nielicznymi wyjątkami, nie kwalifikują się do otrzymania plakietki i są wykluczone z ruchu w strefach ekologicznych.
- Druga klasa (czerwona plakietka): Przyznawana samochodom z podstawowymi systemami oczyszczania spalin, spełniającym co najmniej normę Euro 2. W praktyce, czerwona plakietka jest obecnie niemal bezużyteczna, ponieważ nie ma już stref z tak niskimi wymaganiami emisyjnymi.
- Trzecia klasa (żółta plakietka): Przeznaczona dla pojazdów spełniających normę Euro 3 oraz diesli z normą Euro 2, ale wyposażonych w filtr cząstek stałych. Również w tym przypadku wartość takiej plakietki jest ograniczona, chyba że udajemy się do bardzo niewielu miejsc, jak Neu-Ulm, gdzie żółte plakietki wciąż są akceptowane.
- Czwarta klasa (zielona plakietka): To obecnie wymagany standard w niemal wszystkich niemieckich strefach ekologicznych. Pojazdy muszą spełniać normę Euro 4 lub wyższą, co dotyczy większości samochodów sprzedawanych w Europie od roku 2006 oraz niektórych starszych modeli. Zieloną plakietkę mogą również otrzymać pojazdy spełniające normę Euro 3, ale wyposażone w filtr cząstek stałych. Auta ciężarowe i autobusy z normą Euro 2 również kwalifikują się do otrzymania zielonej nalepki.
Omawiane są również plany wprowadzenia nowej, niebieskiej plakietki dla pojazdów z napędami bezemisyjnymi lub o bardzo niskiej emisji, jednak na razie są to jedynie projekty.
Warto dodać, że pojazdy należące do służb, maszyny robocze oraz ciągniki rolnicze są zwolnione z obowiązku posiadania plakietek ekologicznych.
Czy auta zabytkowe z Polski są zwolnione z posiadania plakietki ekologicznej w Niemczech?
Zwolnienia dla aut zabytkowych – również z Polski – to interesujący aspekt większości niemieckich stref ekologicznych. Samochody zabytkowe, zarówno te zarejestrowane w Niemczech, jak i te przybywające z zagranicy, mogą korzystać ze zwolnienia, o ile posiadają odpowiednie, międzynarodowo uznawane dokumenty potwierdzające ich status. Przykładem może być karta wydana przez FIVA (Fédération Internationale des Véhicules Anciens), którą dla polskich pojazdów wystawia Polski Związek Motorowy. W niektórych przypadkach, niemieckie służby porządkowe akceptują również polskie żółte tablice rejestracyjne, pod warunkiem, że samochód wyraźnie spełnia niemieckie kryteria dla pojazdów zabytkowych. Te kryteria obejmują wiek pojazdu powyżej 30 lat, zachowanie oryginalnego stanu bez nowoczesnych modyfikacji, choć tuning z epoki jest akceptowalny. Radzimy jednak zostawiać za szybą wyraźną kopię dokumentu potwierdzającego zabytkowy status pojazdu.
Samochód zabytkowy, spełniający niemieckie kryteria dla takich pojazdów, nie jest zobowiązany do posiadania plakietki ekologicznej i może swobodnie poruszać się po większości stref ekologicznych. Warto jednak pamiętać, że popularny w Polsce sposób na obejście przepisów, polegający na rejestrowaniu młodszych aut jako „elementu kolekcji” lub części inwentarza prywatnego muzeum, w Niemczech się nie sprawdzi. Żółte tablice rejestracyjne na pojazdach młodszych niż 30 lat nie są w niemczech akceptowane.
Jak i gdzie można otrzymać niemiecka plakietkę ekologiczną? Ile kosztuje?
Zdobycie plakietki ekologicznej w Niemczech nie jest skomplikowane. Można ją otrzymać w różnych miejscach, w tym w urzędach zajmujących się rejestracją pojazdów (Kfz-Zulassungsstelle) oraz w punktach uprawnionych do przeprowadzania okresowych badań technicznych, takich jak TÜV, Dekra, GTÜ czy KÜS. Warto podkreślić, że do wydania plakietki nie jest konieczne przeprowadzenie badania emisji spalin – wystarczające są dokumenty pojazdu, a samochód nie musi być fizycznie obecny w miejscu wydania nalepki. Koszt takiej plakietki waha się zazwyczaj między 6 a 10 euro.
Plakietki ekologiczne można również zamówić online, zarówno przez oficjalne strony niemieckich organizacji zajmujących się badaniem stanu technicznego pojazdów, jak i poprzez strony automobilklubów czy prywatnych firm. Należy jednak zachować ostrożność – na rynku pojawiają się oferty sprzedaży fałszywych plakietek. Nabycie i używanie podrobionej nalepki, nieodpowiadającej faktycznym normom emisyjnym pojazdu, może być traktowane jako fałszerstwo dokumentu, co w Niemczech jest karane wysoką grzywną lub nawet karą pozbawienia wolności do 5 lat.
Oprócz cen za plakietki ekologiczne warto również zapoznać się z opłatami drogowymi w Niemczech.
Czy na niemieckiej plakietce ekologicznej musi być wpisany numer rejestracyjny pojazdu?
Ważne jest, aby pamiętać, że ważność plakietki ekologicznej jest ściśle związana z jej indywidualizacją – musi ona zawierać numer rejestracyjny pojazdu, dla którego została wydana. Plakietki sprzedawane bez wstępnie naniesionego numeru rejestracyjnego są po prostu nieważne, a ich dystrybucja traktowana jest jako oszustwo. Oficjalne instytucje wydające plakietki nie oferują ich w wersji „in blanco”.
Dla pojazdów zarejestrowanych w Niemczech, proces identyfikacji odpowiedniej plakietki jest uproszczony dzięki kodowi zapisanemu w dokumentach pojazdu. W przypadku samochodów zarejestrowanych w Polsce, wykorzystuje się uproszczoną metodę opartą na wieku pojazdu lub na posiadanych dokumentach potwierdzających zgodność z normą emisyjną co najmniej Euro 4.
Zasadniczo, samochody z silnikami Diesla zarejestrowane od roku 2006 w górę powinny kwalifikować się do otrzymania zielonej plakietki. W przypadku pojazdów benzynowych, zielona plakietka może być przyznana nawet tym, które są wyposażone w katalizator i zostały zarejestrowane po raz pierwszy w roku 1993 lub później.
Co grozi za brak niemieckiej plakietki ekologicznej?
Za jazdę po niemieckich strefach ekologicznych bez ważnej plakietki ekologicznej grożą konkretne kary finansowe. W 2023 roku standardowa wysokość mandatu za ten wykroczenie wzrosła do 100 euro, podczas gdy w przeszłości wynosiła zaledwie 20 euro, a nieco później – 80 euro. Warto zwrócić uwagę, że jeśli naruszenie zostanie wykryte nie w trakcie bezpośredniej kontroli drogowej, ale na przykład przez miejskie służby sprawdzające zaparkowane pojazdy, ostateczny koszt mandatu, po doliczeniu opłat za wezwanie, przesyłkę korespondencji do Polski i tym podobne, może przekroczyć 125 euro. Opłacenie takiego mandatu jest zdecydowanie zalecane, ponieważ niemieckie organy mają możliwość egzekwowania tych należności na terenie Polski lub podczas kolejnych wizyt w Niemczech.
Najczęściej zadawane pytania o niemieckie plakietki ekologiczne (FAQ)
- Jak długo ważna jest plakietka ekologiczna?
Plakietka ekologiczna wydana w Niemczech nie posiada określonego terminu ważności. Warto jednak pamiętać, że posiadanie nieaktualnej plakietki, niezgodnej z obecnym numerem rejestracyjnym pojazdu, nie ma sensu – numer na plakietce musi odpowiadać aktualnej rejestracji samochodu. - Czy mogę otrzymać mandat, jeśli wjechałem do strefy ekologicznej bez plakietki, ale nie zostałem zatrzymany?
Tak, nawet jeśli bezpośrednio nie zostałeś zatrzymany przez służby, możliwe jest otrzymanie wezwania do zapłaty kary w późniejszym czasie poprzez list. - Czy muszę mieć plakietkę na auto elektryczne?
Tak, plakietka jest wymagana również dla pojazdów elektrycznych, niezależnie od tego, czy posiadają one wersję spalinową. - Czy potrzebuję plakietki, jeśli nie planuję wjeżdżać do centrów miast w Niemczech?
Jeżeli nie zamierzasz wjeżdżać do stref oznaczonych jako ekologiczne, plakietka może nie być potrzebna. Jednak zawsze warto sprawdzić aktualne wymagania dla miejsca, do którego się udajesz, na stronie niemieckiego Federalnego Urzędu ds. Środowiska. - Czy mogę zdobyć legalną plakietkę poza Niemcami?
Tak, plakietkę można zamówić online, ale ważne jest, by robić to przez zaufane źródła, takie jak automobilkluby czy oficjalne przedstawicielstwa niemieckich organizacji technicznych działających w Polsce. - Czy plakietka wydana w jednym mieście jest ważna w całych Niemczech?
Tak, plakietka ekologiczna wydana w dowolnym miejscu w Niemczech jest ważna na terenie całego kraju. - Czy potrzebuję plakietki na motocykl podczas podróży do Niemiec?
Nie, plakietka ekologiczna nie jest wymagana dla pojazdów jednośladowych, w tym motocykli i trójkołowców.
